หลักการและเหตุผล

การประชุมวิชาการประจำปีมีความสำคัญต่อการพัฒนาความรู้และการสร้างเครือข่ายความร่วมมือทางวิชาการเพราะเป็นการเปิดโอกาสให้นักวิชาการและผู้เกี่ยวข้องได้นำเสนอผลงานและแลกเปลี่ยนเรียนรู้ระหว่างกัน อีกทั้งยังมีโอกาสได้รับความรู้จากนักวิชาการชั้นนำที่รับเชิญมาเป็นองค์ปาฐก นอกจากนี้ การที่นักวิชาการได้รู้จักกันข้ามสถาบัน สาขาวิชา และประเทศจะช่วยให้สามารถพัฒนาความรู้และก่อให้เกิดเครือข่ายความร่วมมือทางวิชาการที่กว้างขวางต่อไป

ในประเทศไทย การประชุมวิชาการประจำปีด้านมานุษยวิทยาและสังคมวิทยาเคยจัดมาอย่างต่อเนื่องและเป็นส่วนหนึ่งที่ทำให้วิชาความรู้ของทั้งสองสาขาวิชาพัฒนาก้าวหน้าไปอย่างมาก หากแต่ในระยะหลังการประชุมดังกล่าวได้ขาดหายไปด้วยเหตุผลบางประการ ส่วนการประชุมวิชาการประจำปีของเครือข่ายสังคมวิทยาและมานุษยวิทยาระดับบัณฑิตศึกษาแม้จะดำเนินการมาอย่างต่อเนื่องและมีคุณูปการต่อสาขาวิชา แต่ก็เป็นการประชุมในระดับบัณฑิตศึกษา ซึ่งมีข้อจำกัดในการนำเสนอและแลกเปลี่ยนความรู้ในระดับที่ลึกซึ้งกว้างขวาง

นอกจากนี้ ความเปลี่ยนแปลงทางสังคมและโดยเฉพาะอย่างยิ่งคือวิกฤติการเมืองในช่วงทศวรรษเศษที่ผ่านมาได้ส่งผลกระทบต่อวิถีชีวิต คติความเชื่อ ระบบคุณค่า และความสัมพันธ์ของคนในสังคมอย่างลึกซึ้งกว้างขวาง ไม่ว่าจะเป็นในครอบครัว เครือญาติ สถานที่ทำงาน สถานศึกษา เพื่อนฝูง ฯลฯ แต่ความรู้ความเข้าใจในประเด็นดังกล่าวซึ่งเป็นประเด็นศึกษาของวิชามานุษยวิทยาและสังคมวิทยาโดยตรงมีค่อนข้างจำกัด สถาบันการศึกษารวมถึงหน่วยงานที่เกี่ยวข้องด้านมานุษยวิทยาและสังคมวิทยาจึงได้ร่วมกันรื้อฟื้นและผนวกรวมการประชุมด้านสังคมวิทยาและมานุษยวิทยาเข้าด้วยกัน รวมถึงตอบคำถามเกี่ยวกับสภาพสังคม วัฒนธรรมรวมถึงการเมืองไทยร่วมสมัยดังกล่าวภายใต้ชื่อ การประชุมวิชาการประจำปีด้านมานุษยวิทยาและสังคมวิทยาครั้งที่ 1 หัวข้อ “เชื่อม ข้าม เผชิญหน้า ณ จุดตัด” ในวันที่ 24-25 สิงหาคม 2561 ณ ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร (องค์การมหาชน)

การประชุมประกอบด้วยหัวข้อย่อยต่างๆ เช่น สังคมเสี่ยง วิกฤตการเมืองร่วมสมัย ความยากจน คนชายขอบ คนเบี้ยล่าง ความยุติธรรมและสิทธิมนุษยชน รัฐข้ามคน/คนข้ามรัฐ การเคลื่อนย้าย ชาติพันธุ์ ครอบครัวยุคใหม่ สังคมสูงวัย กีฬา สื่อ ศิลปะ สังคมดิจิทัล ระบบนิเวศ สัตว์ แรงงานอารมณ์ และศาสนา เป็นต้น ส่วนกิจกรรมในงานประกอบด้วยปาฐกถานำและปาฐกถาปิด เวทีนำเสนอผลงานวิชาการ เสวนาโต๊ะกลม นิทรรศการ ร้านหนังสือ การเปิดตัวหนังสือ และการฉายภาพยนตร์ทางมานุษยวิทยาและสังคมวิทยา ทั้งนี้เพื่อผู้เข้าร่วมจะได้แลกเปลี่ยนเรียนรู้เกี่ยวกับสภาพสังคม วัฒนธรรม รวมถึงการเมืองร่วมสมัยที่ประเทศไทยกำลังเผชิญอยู่เป็นสำคัญ